KURULUŞ
1920 yılında Büyük Millet Meclisi Hükümetinin kurulmasından sonra Maarif Vekâleti (Milli Eğitim Bakanlığı) içinde bir Hars Dairesi oluşturulmuş ve kütüphaneler bu Daireye bağlı olarak hizmet vermeye başlamıştır.
Bugünkü halk kütüphanesi örgütlenmesinin başlangıcını, Hars Dairesinin 1926 yılında kaldırılarak, Kütüphaneler, Müzeler ve Güzel Sanatlar olmak üzere üç ayrı müdürlüğe dönüştürülmesi oluşturur.
Kütüphaneler; Maarif Vekâleti Kütüphaneler Müdürlüğüne bağlı olarak, Maarif Kütüphanesi, Memleket Kütüphanesi, Gazi Kütüphanesi, Umumi Kütüphane, Halk Kütüphanesi, Kitapsarayı, Şehir Kütüphanesi, Vatan Kütüphanesi, Milli Kütüphane, Halk Kitaplığı gibi değişik adlar altında hizmet vermişlerdir.
Kütüphaneler Müdürlüğünün, 1960 yılında Genel Müdürlük haline getirilmesine ilişkin Bakanlık Onayı ile “Memleketimiz kütüphanelerinin ıslahı, adetlerinin arttırılması, çocuk kütüphaneleri ve iare servislerinin çoğaltılması” hizmetlerinin yürütülmesi görevleri Kütüphaneler Genel Müdürlüğü’ne verilmiş, daha önce çeşitli adlar altında hizmet veren kütüphaneler “Halk Kütüphaneleri” adı altında Kütüphaneler Genel Müdürlüğü bünyesine alınmıştır.
Kütüphaneler Genel Müdürlüğü, 1971 yılında kurulan Kültür Bakanlığına bağlanmış, bir yıl sonra 1972’de Bakanlığın, Kültür Müsteşarlığına dönüştürülerek, Başbakanlığa bağlanmasıyla da Kütüphaneler Genel Müdürlüğü bu Müsteşarlık içinde yer almıştır. 1974 yılında Kültür Bakanlığının yeniden kurulması üzerine, Bakanlık bünyesinde hizmet vermeye başlamıştır.
Bakanlar Kurulunun 28.02.1982 gün ve 17610 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Bakanlıkların Yeniden Düzenlenmesi ve Çalışma Esaslarının Yürürlüğe Konması” hakkındaki 8-4334 sayılı kararı ile Yayımlar Dairesi Başkanlığını da bünyesine alan Genel Müdürlüğün adı “Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü” olmuştur.
Halk kütüphaneleri, 14 Aralık 1983 – 24.01.1989 tarihleri arasında Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesindeki, Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü’ne bağlı olarak faaliyetlerini yürütmüşlerdir.
Genel Müdürlük, Bakanlığın 06.11.1989 gün ve 379 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Kültür Bakanlığı ve Turizm Bakanlığı olarak yeniden yapılandırılması sonrasında, Yayımlar Daire Başkanlığının da ayrılmasıyla “Kültür Bakanlığı Kütüphaneler Genel Müdürlüğü” adı altında hizmetlerini sürdürmüştür.
Son olarak, 29.04.2003 tarih ve 4848 sayılı Kültür ve Turizm Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ileKütüphaneler Genel Müdürlüğü ve Yayımlar Dairesi Başkanlığı birleştirilerek Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü adını almış ve halen bu isimle faaliyetlerini sürdürmektedir.
GÖREVLER
4848 Sayılı Kültür ve Turizm Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 10.maddesi Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü’ne;
Vatandaşların kütüphanelerden yararlanması için gerekli tedbirleri almak ve uygulamak, yeni kütüphaneler kurulmasını teklif etmek ve bunların idare ve ihtisas işlerini düzenlemek ve yürütmek,
Kütüphane ve kütüphanecilik hizmetleriyle ilgili kural ve ilkelerle standartları belirlemek ve bunlara uygun hizmet üretimi için gerekli tedbirleri almak,
Yurt içinde ve yurt dışında basılmış, okuyucuya faydalı yayınları, Türk kültürü ile ilgili belgeleri ve diğer kütüphane malzemelerini temin etmek, kütüphanelerin koleksiyonlarını zenginleştirmek,
Halkımızın geçmişteki her çeşit eserlerimizi kolaylıkla bulmasını ve onlardan faydalanmasını sağlamak,
Diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca idare olunan kütüphanelerle birlikte, gerçek ve tüzel kişiler tarafından kurulan umuma açık kütüphanelerin idari, ilmi ve teknik faaliyetlerinin düzenlenmesi, gerçekleştirilmesi ve geliştirilmesine yardımcı olmak ve rehberlik etmek,
Bakanlığın görevleri ile ilgili konularda bilgilerin değerlendirilmesi ve ilgili kuruluş ve birimlere ulaştırılması amacıyla dokümantasyon merkezi kurmak,
Kültür ve turizm alanlarında mesleki eğitim için kaynak oluşturmak üzere ihtisas kütüphanesi ve dokümantasyon merkezi kurmak, yayın, araç ve gereç sağlamak ve üretmek,
Millî kültürümüzün yazılı belgelerini, fikir, sanat ve edebi eserler ile turizm ve tanıtım amaçlı yayınlar hazırlatarak yayımlamak ve yayımlatmak,
Eski eserler ve müzelerle ilgili bilimsel faaliyetleri yansıtan yayınlar yapmak,
Kültürümüzün gelişmesine iştiraki sağlamak için yeni kültür eserleri vermeyi teşvik edici ve destekleyici tedbirleri almak,
Yayın danışma kurulları teşkil etmek,
Bakanlık makamınca verilecek benzeri görevleri yapmak yükümlülüğünü getirmiştir.
